Равшани Темуриён | Монреал, Канада

Намоишгоыи ишщи Тоьикистон дар Канада

نمایشگاه عشق ِ تاجیکستان در کانادا


Дар «Хонаи китоби Ирон дар Канада» вощеъ дар кисмати шаыри куынаи Монерал намоишгоыи аксхои Тоьикистон баргузор гардид. Намоишгоыи мазкур аз ьониби Маысо Ыидоят=, як тан аз дастпарварони донишгоыи машыури МакГилли Канада доир карда шуд. М.Ыидоят= рештаи равобити байналмилалиро ба худ касб карда, як соли ахирро дар ыайати Бунёди Оцохон дар устони Бадахшони Тоьикистон сипар= намуд. Намоишгоыи аксыо маысули кори шогирдонаи солона дар Бунёди Оцохон ва шахсии Маысо дар баробари як кишварест, ки барои созмони мазкур ва худи Махсо тащрибан тоза кашф шуданд.

Аксыои Маысо хеле воще= буда, барои тамошобинони ин намоишгоы суолыои зиёдеро ба миён меоранд. Худ тасаввур кунед, ки аксари канадагиыо аз мавзуъ ва масоили Тоьикистони имруз мисле, ки масофаи миёни ин ду кишвар дур аст, ыамон щадар дур ба назар мерасанд.

Маысо дар суханронии хеш дар бораи Тоьикистон аз диёри щашангу мардуми зебои меымоннавоз ва Ирони щадим сухан мекард. Ишон мегуфт, ки у вощеан Ирони бостониро барои хеш кашф карда, мафтуни он гаштааст.

Дар як гушаи толори майдаыаки зебои «Китоби Ирон...» дар шаыри ишщу макони ьисмонии банда - Монреали бечорапарвар ва Душанбеи гумшудаам, падари баыуввият ва тоьикшиноси Маысо – Рузбеыи Ыидоятиро дидам. Ощои Ыидоят= аслан Шероз= будаанд ва маро дидан замон хитоб карданд: «Мо ирониён тоьик ыастем! Мо шерозиыо инро тайид мекунем».

Рузбеыи Ыидоят=, ки худ устоди донишгоы дар Ирон ыастанд, ба мо гуфтанд, хеле пофишор= намудаанд, ки Маысо аз Тоьикистони афсонав=, ин диёри Ирони куыан дидор ба амал орад ва ба ин макони мущаддас, таъзиму саьдаи ишонро тащдим намояд.

Аз миёни беш аз ду ыазор акс Маысо аз назари худ ыудуди сад сурати Тоьикистони нозанинро интихоб намуда, ононро ба маърази тамошо гузоштааст.

Тамошочиёни намоишгоы асосан мардуми фаронсави ва англисизабони Канада ва меымонони ин кишвар ыастанд. Барои аксари оныо намоишгоыи аксыои Тоьикистон як чизи ьадид ва ыамчунон ьолибу гуворо ба назар мерасид.

Як тамошобини зан, ки англис= ыарф мезад, ду дафъа такроран мехост ба суоли, ба назари у, хеле муыим «ислом ва секуларизм дар Тоьикистон» посух гирад. Маысо кушид бо посухи малеы мавзуъро ьамъбаст намояд, аммо он тамошогар бисёр мехост фаымад, ки тоьикон аксар мазыабиянд ва ё дуняв=, муаллифи намоишгоы бисёр самим= вощеаеро ёд овард:

- Рост=, ващте ки бо мошин аз Хоруц ба Душанбе ыаракат мекардем, ронандаи ьавони тоьики мо, садои забти муллоеро, ки дар бораи ойини мазыабдор= ыарф мезад, баланд монда, ба мо мегуфт, ки ин мулло ба тоьикон роыи дурустро нишон дода истодааст ва мардум бояд аз паи ин мулло равад. Вощеан рафтори ин ьавони тоьик моро ба таыаюр овард...
 Замоне, ки суханронии Маысо хатм шуду бо ощои Рузбеыи Ыидоят= дар толори аксыо щадам мезадем, дар ин бора аз ишон пурсидам.
- Ман, рост= бовар надорам, ки ворисони Сомониёни бузург арзишыои милии хешро бар хурофоту мазыабдории радикал авло донанд. - гуфт ощои Ыидоят=. – Албатта, инро ващт нишон медиыад.      


P.S. Намоишгоы шом аньом ёфт. Ман дар тангкучаыои шаыри куынаи Монреал щадам зада, дар атрофи он суоли тамошогари намоишгоы андеша мекардам:

- Исмоили Сомонии тоьик дар садаи IX мелод= мавзуъи «Тоьик ва Ислом»-ро дар чаыорчубаи асолати милл= ва мазыаби поки мардум= ыаллу фасл намуда, халифаыои Бацдодро щонеъ нигоы медошт. Ыол он ки милали Сурияву Лубнон, Мисру Либиё ва цайраву ыоказоыо ба тоьики Бухоро=, ки бо ангуштон ишора намуда: «Оныо тоьиканд» ё худ «Онон иронианд» мегуфтанд.  Тасаввур кунем, ки агар мардуми Сурия, Миср, Лубнон, Либиё ва дигарон ыам чун Исмоили Сомон= фарзандон медоштанд, имруз ыуввияти миллии худро гум карда, ыама саросар= як этноним - «араб»-ро ба худ мегирифтанд?
Ва ыоло ин ыарфыо дар баробари фарзандони Сомониёни бузург, гаывораи Ирони бостон ва тамаддуни пешрафта, намунаи давлатдории милл=, инсон=, меыанпараст= бо ишораву раынамоии кадом чалламулло мехохад онроба рузномаи ыаёту мамоти ин миллати баруманд гузорад? На, фикр намекунам, тоьик ыамон тоьики Исмоили Сомонист, уро ыазор сол натавонистанд тацйир диыанд, ун ыамон аст, тоьики мустаыками баимон ыам дар ыуввияту ифтихори милл= ва ыам дар мазыаби аьдоди бузургаш....